Een veelvoorkomende vraag bij verenigingen is of zij onder de Arbowetgeving (Arbeidsomstandighedenwet) vallen. Bij een sportvereniging verrichten verscheidene mensen werkzaamheden ten behoeve van de club. Trainers, verzorgers, de barman en andere vrijwilligers dragen allemaal hun steentje bij aan de vereniging. Maar wat als er een ongeval plaats vindt? Is een vereniging hiervoor aansprakelijk? Kan een sportvereniging aansprakelijk gesteld worden indien er geen veilige werkomgeving is? In dit artikel zal hier beknopt op ingegaan worden.
Kans op ongeval verkleinen
Een ongeval is natuurlijk niet altijd te voorkomen. Op een sportvereniging vinden namelijk tal van activiteiten plaats. Tijdens de wedstrijden kan een speler een blessure oplopen, een vrijwilliger verbrandt haar hand tijdens het thee inschenken of de barman haalt zich open aan een glas. Een vereniging dient de kans op een ongeval zoveel mogelijk te verkleinen. Dit betekent dat een vereniging aandacht moet besteden aan preventie hiervan. Daarnaast moet er een procedure bekend zijn bij het personeel c.q. vrijwilligers hoe zij moeten handelen indien er onverhoopt toch een ongeval heeft plaatsgevonden. In dat geval kunnen de gevolgen van het ongeval tot het minimum beperkt worden.
Arbo-maatregelen
Het bestuur van een sportvereniging is verplicht arbo-maatregelen te treffen
voor haar werknemers indien zij in totaal gezamenlijk meer dan 40 uur per week werkzaamheden verrichten. Een sportvereniging is namelijk verplicht erop toe te zien dat de accommodatie veilig is voor haar werknemers en vrijwilligers. De werkomgeving dient derhalve zo ingericht te worden dat de kans op een ongeval voor de medewerkers zo klein mogelijk is.
De ‘Arbo-check’
Aan dat werkgeversschap worden ook enkele wettelijke eisen gesteld waaronder de verplichting om (RI&E) uit te voeren. Dit onderzoek – ook wel Arbo-check geheten – dat de gevaren op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn binnen de organisatie in kaart brengt. De RI&E heeft betrekking op zaken als: de veiligheid van gebouwen en terreinen, EHBO-voorzieningen, werktijden, lichamelijke belasting, voorkomen van ongewenst gedrag (agressie, geweld, discriminatie en seksuele intimidatie), werken met gevaarlijke materialen of stoffen, etc. Naast de RI&E kan er gedacht worden aan bedrijfshulpverlening en het aanstellen van een preventiemedewerker. Voorts moeten er duidelijke afspraken gemaakt worden over de alarmering en ontruiming van de sportverenigingen alsmede hoe de verbindingen met externe hulpdiensten verlopen.
Risico-inventarisatie en -evaluatie
Heeft de sportvereniging werknemers in loondienst dan moet worden voldaan aan de Arbowet en dat betekent in ieder geval een RI&E. Sportverenigingen waarbij minder dan 40 uur per week betaalde arbeid wordt verricht moeten wel een RI&E laten plaatsvinden maar deze hoeven dit niet te laten toetsen door een Arbodienst. Opgelet dient overigens te worden dat deze 40 uur geen gemiddelde is. Indien er een week meer dan 40 uur betaalde arbeid wordt verricht is de vrijstelling namelijk niet van toepassing.
Vallen vrijwilligers ook onder de Arbowetgeving?
Als een sportverenging werknemers in dienst heeft dan dient de vereniging bijna altijd de Arbowetgeving na te leven. Maar moet een sportvereniging ook aan de arbo-normen voldoen indien de vereniging louter vrijwilligers heeft? Ja, ook al vallen vrijwilligers in de meeste gevallen niet onder de Arbowet dan is het ten zeerste aan te raden toch de arbo-maatregelen te volgen.
Daarnaast dient een vereniging deskundig toezicht te regelen indien er vrijwilligers onder de 18 jaar zijn of indien een vrijwilliger zwanger is. Daarnaast kan de vereniging aansprakelijk gehouden worden indien zij geen goede zorg heeft gedragen voor een optimale veiligheid van de vrijwilliger. In dat geval zou de sportvereniging op basis van onrechtmatige daad alsnog aansprakelijk gesteld kunnen worden. Het bestuur van een vrijwilligersorganisatie moet dan ook oog hebben voor de gezondheid en het welzijn van de voor de vereniging zo belangrijke vrijwilligers.
Gevolgen van het niet naleven zijn groot
De arbeidsinspectie kan controleren of een sportvereniging een RI&E heeft uitgevoerd en daarnaast een bijbehorend plan van aanpak heeft opgesteld. Sportverenigingen die niet aan deze verplichting voldaan hebben lopen namelijk het risico een boete opgelegd te krijgen. Maar het voorkomen van de boete moet niet de beweegreden voor een sportvereniging zijn. Een sportvereniging moet zich realiseren dat de gevolgen niet te overzien (kunnen) zijn indien zij aansprakelijk gesteld wordt en de vereniging de arbo-verplichtingen niet adequaat heeft nageleefd.
