Afgelopen zondagavond zaten zo’n 500.000 Nederlanders aan de buis gekluisterd om de finale van de Nations League tussen Spanje en Frankrijk niet te missen. Na 90 minuten werd Frankrijk de opvolger van Portugal dat zich in 2019 kroonde tot de eerste winnaar van het nieuwe landentoernooi van de UEFA. Na een wat saaie eerste helft schoot Mbappé Frankrijk in de 80e minuut naar een 1-2 overwinning. Over zijn winnende goal wordt nog steeds hevig nagepraat.
Wat gebeurde er precies rondom de goal van Mbappé? Wanneer Theo Hernández – de rechtsback van Frankrijk – een steekpass geeft op de uit de rug van de Spaanse verdediger Eric Garcia weggelopen Mbappé, doet de verdediger van Spanje nog een uiterste poging om de steekpass te onderscheppen met een sliding. Een verdedigende actie zoals bijna elke verdediger in deze situatie zou plegen, maar het mocht niet baten. Via de voet van Garcia belandt de bal bij Mbappé die vervolgens fraai de 1-2 scoort voor Frankrijk. Op het moment dat Hernández de bal naar Mbappé speelt loopt Mbappé in buitenspelpositie. Dit was dan ook genoeg reden voor de VAR om de goal van Mbappé te checken. De VAR oordeelt – tot velerlei verbazing – dat er geen sprake was van buitenspel, omdat Garcia met het aanraken van de bal ervoor zorgde dat er een nieuwe situatie ontstond.
Wat zeggen de KNVB-reglementen? Wanneer we kijken naar de KNVB-reglementen omtrent buitenspel is de hoofdregel dat een speler buitenspel staat, wanneer enig deel van zijn hoofd, lichaam of voeten op de helft van de tegenpartij is (m.u.v. de middenlijn) en hij dichter bij de doellijn van de tegenpartij is dan zowel de bal als de voorlaatste tegenstander met enig deel van zijn hoofd, lichaam of voeten. De handen en armen van alle spelers, ook van de doelverdedigers, worden buiten beschouwing gelaten.
Wanneer we de regels omtrent strafbaar buitenspel toepassen op de winnende goal van Mbappé zien we dat Mbappé een loopactie in de diepte maakt, welke Garcia duidelijk opmerkt. Garcia moet vervolgens een sliding maken om de bal niet bij de buitenspel lopende Mbappé te laten belanden. Mbappé dwingt – met zijn loopactie – Garcia om in zijn verdedigende actie tot het uiterste te gaan door het maken van een sliding. Wanneer Mbappé niet in buitenspelpositie zou hebben gestaan had Garcia hoogstwaarschijnlijk een andere actie gemaakt, omdat hij dan voor Mbappé in het veld zou hebben gestaan. In deze situatie is het aannemelijk dat Garcia met een loopactie eerder bij de bal was geweest dan Mbappé. Regel 11.2 van de KNVB-spelregels is glashelder:
“Een speler die zich in buitenspelpositie bevindt op het moment dat de bal wordt gespeeld of geraakt door een medespeler, wordt alleen gestraft als hij actief betrokken raakt bij het spel door: een tegenstander in diens spel te beïnvloeden door een duidelijke actie te maken die duidelijk invloed heeft op de mogelijkheid van een tegenstander om de bal te spelen”
Mbappé heeft door zijn loopactie – waarmee hij zichzelf in buitenspelpositie begaf – Garcia in zijn spel beïnvloed, omdat het hoogst aannemelijk is dat Garcia op het betreffende moment anders had gehandeld dan wanneer hij (ver) voor Mbappé had gestaan en daarmee onder andere een voorsprong op het veld zou hebben gehad om de bal te onderscheppen.
Gezien het feit dat de scheidsrechter en de VAR van dienst niet zijn meegegaan in bovenstaande redenering, is het aanbevelingswaardig om bovenstaande regel uit 11.2 ruimer te interpreteren, omdat het niet zo kan zijn dat een speler die in buitenspelpositie loopt – zonder dat hij of zij direct om de bal strijdt – het spel van een tegenstander kan beïnvloeden en daar vervolgens voordeel uit kan trekken.
